Şahsi Gözlem

tarafından **M@hmut** C.tesi Kas. 13, 2010 11:06 am

Şahsi Gözlem:
Muhammed Hamidullah siyer çalışmalarında önceki dönemlerden kendisine ulaşan rivayetler ile iktifa etmeyip tarihçilerin çokça ihmal ettikleri şahsi gözlem metodunu kullanmıştır. Geçmişte bir kereliğine yaşanmış tarihi hadiselerin gözlenebilmesi mümkün değildir. Ancak konu edinilen olayların meydana geldiği mekanları (şayet buralar hala korunabildiyse) tekrar inceleme imkanı her zaman vardır. Bu sayede gerçekleştiği rivayet/iddia edilen olayların gözlenen mekansal imkanlarla meydana gelip gelemeyeceğine dair kanaat izhar etmek mümkün olur.

Hamidullah bu metodu siyer alanında yazdığı eserlerinde en güzel şekilde uygulamıştır. Mesela
-Bedir savaşının gerçekleştiği alanı bizzat incelemiş savaşı krokiler yardımıyla aktarmıştır.4
-Uhud Hendek Hayber savaşları ve Mekke'nin fethini de benzer şekilde sunmuştur.5
-Müellif Hendek savaşı krokisini ziyaret ettiği dönemdeki yerleşim mekanlarıyla iç içe göstererek savaşın gerçekleştiği alanı farazi bir şekilde değil kendisinin inceleme yaptığı dönemdeki gerçek boyutlarıyla tanıtmaya çalışmıştır.6
-Ayrıca gözlem yaptığı tarihi mekanların incelediği zamandan kendi gözlem tarihine kadar (1930-1950) geçen dönemdeki değişimlerinden ve ziyareti esnasındaki özelliklerinden de bahsetmiştir.7
-Nitekim müellif Uhud savaşının yapıldığı mekanı ziyareti esnasında o dönemde bölgede hangi kabile mensuplarının yaşadığına dair güncel bilgiler verir.8
-Benzer tespitleri gözlem yapma imkanı bulduğu Taif ve civarı9 ile Huneyn bölgesi10 hakkında da yapar.
-Hamidullah. Nur Dağı ve Hira mağarasını defalarca tetkik etmiş ve buralar hakkındaki gözlemlerini aktarmıştır.11 Bu esnada karşılaştığı bölge sakinlerine oranın eski tarihi ile ilgili sorular sorarak araştırmasında yerel kültürün kaynaklarından ve bölge sakinlerinin gözlem ve bilgilerinden de istifade etmiştir.12